Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

Σκληρό ή μαλακό;
____________
Το ρεμπέτικο,
ο μαλακός και ο μαλάκας

μαλάκας ο, ουσ. 1. αυτός που αυνανίζεται. 2. (υβριστικά) βλάκας, ηλίθιος
μαλακός, -,ή,-ό, επιθ. 1. που υποχωρεί στην παραμικρή πίεση, απαλός στην αφή, τρυφερός. 
2. υποχωρητικός, καλόβουλος, πράος

Τα forum όπου η συντριπτική πλειοψηφία είναι νέα παιδιά, διακρίνονται από μιά σκληρότητα στις κρίσεις, στο ύφος και οι παρεξηγήσεις είναι συχνά επί τάπητος, ωσότου να επέμβει ο administrator και να μαλακώσει τα πνεύματα.

Από πολλούς/ ές, κύρια σ΄αυτούς που έχουν δει και γευστεί αυτή τη μουσική επιφανειακά, το ρεμπέτικο θεωρείται σκληρό και macho.

Τα νέα παιδιά, τα αγόρια (έχουν αρχίσει και τα κορίτσια, αλλά μ΄έναν επιφανειακό και περαστικό τρόπο), έχουν ανάγκη να δείχνουν, προς τα έξω, μιά σκληρή μάσκα. Αυτή περνάει με τα χρόνια ή εγκαθίσταται γιά πάντα. Το "ρεμπέτικο", ή καλύτερα η επιλογή κάποιων περιοχών του, βολεύει και "νομιμοποιεί" αυτή τη σκληρή μάσκα. Αυτό μπορεί να εκφράζεται στο λόγο (υιοθέτηση μάγκικων εκφράσεων), συγκεκριμένη στάση απέναντι στις γυναίκες  (γιατί έτσι έχουν βιώσει τους στίχους), και αυτό επεκτείνεται μέχρι στην επιλογή τραγουδιών που παίζουν και στον τρόπο που τα παίζουν. Το ίδιο το μπουζούκι βιώνεται σα προμετωπίδα ανδρισμού και η δεξιοτεχνία, σα βιτρίνα ανδρικής ικανότητας και μαγκιάς. Όλ΄αυτά δε λέγονται με κριτική διάθεση. Είναι λογικά και κατανοητά.

Το ρεμπέτικο όμως, αν και σε κάποιες γωνιές του πολύ πιό αιχμηρό απ΄το προγούμενο Μικρασιάτικο, είναι κι αυτό μαλακό. Αυτό όμως δεν είναι αρεστό ούτε να λέγεται. Γιατί αυτοί που λένε είναι, κατά κανόνα, άντρες και οι άντρες έχουν μιά πολύ μπερδεμένη, και γι αυτό κάθετη, άποψη γιά οτιδήποτε είναι μαλακό.

Αντέχετε ή εκνευρίζεστε;
Aν αντέχετε γυρίζουμε πίσω στο χρόνο...


(συνεχίζεται)

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2009



Χρόνια πολλά σε όλες και όλους!!!


καλό κουράγιο γιά το 2010.
Θα το χρειαστείτε...


και ένα μεγάλο ευχαριστώ γιά τα σχόλια
που στείλατε φέτος και τις παροτρύνσεις





Ναι, αλλά...








Ένα θέμα που δε θίγεται, ακόμα και γιατί είναι επικίνδυνο και έχει πολλές παραμέτρους
είναι, προς τα που πηγαίνει το ανδρικό φύλο. Κατά γενική ομολογία, οι γυναίκες κερδίζουν γρήγορα βήματα σε όλα τα επίπεδα. Στο επίπεδο των σπουδών, σε ευρωπαϊκή στατιστική,
τα κορίτσια έχουν έντονη ανοδική πορεία και τα αγόρια έντονα πτωτική.

Πώς θα αντιδράσουν οι άντρες του μέλλοντος σ΄όλα αυτά;

Προσέξτε τη φωνή και το χρώμα του τραγουδιστή των Υπόγειων Ρευμάτων.

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2009

Σε ξέχασαν ή ξέχασαν εκείνοι/ες την αλήθεια;



Το παιχνίδι του Αμερικάνου

Το παιχνίδι του Αμερικάνου
http://www.youtube.com/watch?v=jqh1YJZtdUU

Καθρέφτες, ποτηράκια...

Καθρέφτες, ποτηράκια
http://www.youtube.com/watch?v=lnSLZNeBqO4


Δε φοβάμαι τίποτα σε τούτο τον ντουνιά,
μοναχά τα μάτια σου, βρε μόρτισσα Σμυρνιά...



Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2009

Επειδή το αξίζει

Μανές
Λυπάμαι (;) γιά τις "παραληρηματικές" - θα μπορούσε να πει κανείς- αναρτήσεις μου αλλά, "αφού ο κόσμος παίρνει ένα παραληρηματικό δρόμο, εμείς πρέπει να υιοθετήσουμε μια παραληρηματική οπτική"(Baudrillard). Διαβάστε τις παρακάτω κρίσεις-αρλούμπες του σπουδαίου σαχλαμάρα Ζαχαρία Παπαντωνίου που μας τον σέρβιραν στην παιδική μας ηλικία (και όχι μόνο...). Ναι μεν γράφτηκαν το 1938 αλλά απηχούν, άμεσα ή έμμεσα, και τις γενικότερες απόψεις ενός σημερινού μέσου Έλληνα, ιδιαίτερα οι τελευταίες γραμμές του.


"Ελεύθερο Βήμα", (3-7 -1938)


"Μ΄όλο το σέβας μου στην γηραιά Ανατολήν, δεν κατάλαβα ποτέ τον αμανέ. Είναι το πιό ασύδοτο έργο που βγήκε ποτέ από ομάδα ανθρώπων. Φίδι ήχου, σέρνεται, κουλουριάζεται, ξετυλίγεται και δέρνεται. Τελώνιο της Χαλιμάς, χυμά στο ύψος, γυρίζει πάλι με το κεφάλι κάτω, ή ακινητεί στο διάστημα καθώς οι καπνοί που χωρίς να πάρουν μορφή αργοσέρνονται ψηλά, ώρες πολλές, ώσπου χάνονται. Καμμιά γραμμή, καμιά ιδέα, κανένας χαρακτήρας. Ούτε αρχή, ούτε τέλος. Αποθέωσις της νάρκης και της ακινησίας. Είναι η αβουλη και η παράλυτη καμπύλη, η σπείρα, δηλαδή το κέντημα εκείνο των πρωτόγονων λαών, που δεν κινείται από καμιά ιδέα, είναι καταδικασμένο να περιστρέφεται επ΄άπειρον γύρω στον εαυτό του. Την σπείρα την απαντούμε στο κέντημα, στο κόσμημα των πληθυσμών που δεν είχαν πλαστική ικανότητα. Μεταφερόμενη στον ήχο, στην έρημο της Αραβίας, στη ραθυμία και στη μοιρολατρεία της Ανατολής, γίνεται το ατελεύτητο και το απερίγραπτο μηδέν που λέγεται αμανές. Λαός όμως που συνθέτει στη χοχλαστή τούτη μελωδία τούτη τη διήγηση των παθών του είναι, όπως λέμε στην Ευρώπη (...), εκτός πολιτισμού.













Mετά απ΄αυτά τα εισαγωγικά "δοξαστικά λόγια, 
σας δίνω ν΄ακούσετε έναν υπέροχο μανέ
Προσέξτε πόσο άψογα ζυγισμένη είναι η φωνή του Δ.Α.
Ουσάκ μανές
1929
σύνθεση, τραγούδι: Δ. Ατραϊδης
λαούτο Αγάπιος Τομπούλης,
βιολί Σέμσης(Σαλονικιός)







Πόσοι εχθροί μου φαίνονται 
σα μπιστευμένοι φίλοι
μα έχουν φαρμακερή καρδιά
και ζαχαρένια χείλη


Μου πήρε πολλά χρόνια γιά να ωριμάσω και να μπορούσα ν΄ακούσω και να καταλάβω τους μανέδες που είχα σ΄ένα ράφι και υπομονετικά με περίμεναν.
Ο μανές δεν είναι αυτό που νόμιζε ο Ζ. Παπαντωνίου που θεωρούσε τον εαυτό του "πολιτισμένο Ευρωπαίο" (όπως νόμιζα κι εγώ τον δικό μου εαυτό). Ο μανές θέλει ωριμότητα, να έχεις ζήσει τη ζωή, απ΄την καλή κι απ΄την ανάποδη, να έχεις επεξεργαστεί τις εμπειρίες, να έχεις εξάγει συμπεράσματα. Να έχεις, σα σημερινός ακροατής, γερή και συγκροτημένη ψυχική δομή γιά να μη σε καταθλίβουν, να μη σε ρίχνουν. Να μπορείς να βιώσεις και να καταλάβεις το συμπυκνωμένο νόημα. 
Διάβασα χιλιάδες χιλιάδων σελίδες που περίγραφαν την αγάπη, ερωτικά πάθη κλπ. και έφτασε μιά στιγμή που άκουσα τον άλλο αριστουργηματικό Ματζόρε μανέ με τον Κώστα Μασσέλο-Νούρο που λέει,


Πολλές φορές με πλήγωσες κι είπα να σε μισήσω,
μα σκέφτομαι πως δεν μπορώ δίχως εσέ να ζήσω


και σκέφτηκα πως με δυό γραμμές λέγεται αυτό που συγγραφείς χρειάζονται ένα ολόκληρο βιβλίο γιά να το εκφράσουν, όσο κι αν αυτό αποτελεί μιά απλοποίηση.





Ο παραπάνω εικονιζόμενος Δημήτρης Ατραϊδης ήταν ένας υπέροχος τραγουδιστής. Πήγα να γράψω ερμηνευτής αλλά έδιωξα αμέσως τη λέξη με βδελυγμία. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν ερμηνευτές, πάλλονταν και βράζαν οι ίδιοι την ώρα που χτυπούσαν τα τραγούδια. Η σύγχρονη λέξη ερμηνεία είναι παγωμένη. Ο τραγουδιστής έχει γίνει μέσον, καλό ή κακό, που μεταφέρει. Αυτοί δεν ήταν μέσον, δεν ήταν η λάβα, ήταν το ίδιο το ηφαίστειο.


Ο Ατραϊδης ήταν ένα μικρασιάτικο ηφαίστειο. Λαϊκός άνθρωπος, ως το τέλος της ζωής του, αδιάλλακτος όπως ο Βαγγέλης Παπάζογλου, δεν ήθελε ν΄αλλάξει και καλά έκανε. Άφησε πίσω του βαθιά ίχνη, πολλά απ΄αυτά δύσκολα να ακουστούν, μιά και στ΄αυτιά μας έχουν καθήσει δυτικές μεμβράνες. 


Πλησιάστε τον, εσείς που θέλετε να μπείτε βαθύτερα στο συναίσθημα. Κατεβείτε μέσα στο ηφαίστειο του Δημήτρη Ατραϊδη και μη βιαστείτε να κρίνετε ή να βγείτε έξω...

Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2009





Η αδιαφορία τσακίζει κόκκαλα;
H λέξη αδιαφορία είναι κυρίαρχη στα blogs του Elkibra και επανέρχεται αδιάκοπα. Ίσως και να εκλαμβάνεται σα γκρίνια, πράγμα τραγικό γι αυτούς/ές που το ερμηνεύουν έτσι. Τη λέξη τη χρησιμοποιώ κύρια γιά να τονίζω την αδιαφορία που υπήρχε τότε και υπάρχει ακόμα και σήμερα γιά τη μουσική των Μικρασιατών και Πόντιων απ΄τη μεριά των Ελλαδιτών και του κράτους. Τί είπα, κράτους; Mα, γιά ποιόν και τι ενδιαφέρθηκε ποτέ αυτό που, 
χάριν παιδιάς, το λέμε "κράτος; Κράτος βέβαια δεν είναι κάτι αφηρημένο, είμαστε κι εμείς και μεταφέρουμε μεγάλο μέρος των ευθυνών που το έφεραν στο σημερινό σημείο, αλλ΄αυτό είναι μιά άλλη κουβέντα. "Τί να κάνουμε;", μού΄λεγε σήμερα ένας πολύ συγκροτημένος 
και ανοιχτομάτης φίλος, σε τηλεφωνική επικοινωνία με την Ελλάδα, "αυτή είναι η πατρίδα μας"...
Θά΄θελα όμως να πω δυό λόγια γιά τις διαφόρων ειδών αδιαφορίες.
Ξεκινάω πρώτα, γιά λόγους (ας πούμε) τακτικής, με την πιθανή αδιαφορία του/της 
αναγνώστη/τριας που διαβάζει (ακόμα) αυτο το κειμενάκι, τη δική σου πιθανή αδιαφορία.
Μπορεί να σκέφτεσαι, "ωχ, μπλα, μπλα, μπλα, πάλι τέτοια; Τά΄χω ξανακούσει αυτά, δε 
γουστάρω, ΟΚ;". To χέρι μετατοπίζει το βελάκι επάνω δεξιά ή αριστερά, και το blog
elkibra-rebetiko.blogspot.com, εξαφανίζεται. Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο...
Αν συνεχίζεις να διαβάζεις σ΄ευχαριστώ και σου εύχομαι καλές γιορτές
Λοιπόν, η αδιαφορία έχει πολλά πρόσωπα και πολλαπλές λειτουργίες. Κάποιες χρήσιμες, οι περισσότερες απάνθρωπες και καταστροφικές.
Μιά χρήσιμη είναι αυτή που μπαίνει μπροστά όταν υπερβαρύνεται ο άνθρωπος και διαβλέπει ότι δε θα τη βγάλει καθαρή. Αρχίζει λοιπόν ν΄αδιαφορεί, αποστασιοποιείται, επί το 
κομψότερον. Τότε η αδιαφορία λειτουργεί σαν αμυντικός μηχανισμός. 
Πίσω από ένα τέτοιο ορισμό θα μπορούσαν να κρυφτούν όλοι οι Έλληνες πολίτες, δικαιολογώντας την αδιαφορία τους απέναντι σ΄αυτό που είπαμε πως, χάριν παιδιάς, το ονομάζου
με ελληνικό κράτος. Αυτό όμως σκάβει καθημερινά τον ίδιο μας τον τάφο και, καλύτερα να το ξεχάσουμε.
Το ελληνικό κράτος, οι κρατούντες δηλαδή, αδιαφορούν (έτσι έχει αποδείξει η εμπειρία) και εκεί βρίσκεται η τραγωδία. Να εκλέγεσαι και μετά ν΄αδιαφορείς (άσχετα αν παίζεις 
κοινωνικοπολιτικό θέατρο μέρα νύχτα), είναι η ύστατη ηλιθιότητα και απ΄αυτό το είδος 
βρίθει η Ελλάδα.
Μιά κρατική μηχανή μπορεί και ν΄"αδιαφορεί" συνειδητά, να κάνει δηλαδή πως δε βλέπει, επειδή κρίνει ότι δε μπορεί ν΄αντιμετωπίσει κάτι και αφήνει τη λαϊκή κατακραυγή να 
κουραστεί και ν΄αποτραβηχτεί. Αυτό είναι κάτι άλλο, εν μέρει κατανοητό μέσα στις πολιτικές πρακτικές που, δυστυχώς, τις καταλαβαίνει κανείς καλά , μόνο όταν μπει στα 
γρανάζια της εξουσίας.
Η αδιαφορία όμως που, καθ΄έξιν, χαρακτηρίζει το ελληνικό κράτος, και η ασθένεια έχει
μεταδοθεί και μολύνει ακόμα και τα βαθύτερα κύτταρα των πολιτών, είναι κάτι άλλο. 
Γίνεται δε ακόμα χειρότερη γιατί πάει και κάθεται δίπλα σε άλλα χαρακτηριστικά του 
Έλληνα όπως, η υπερβολική "σιγουριά", ο θεότυφλος εγωισμός, ένας κοκκορίζων 
εθνικισμός(είμαστε οι καλύτεροι και οι πιό πονηροί όλων-για να δούμε όμως τώρα τι θα 
κάνουμε...).


Η χειρότερη και πιό τραγική μορφή αδιαφορίας είναι αυτή όπου, ενώ κάτι είναι οφθαλμοφανές ότι είναι καλό/σωστό, δε λες τίποτα. Δε λες γιατί υποφέρεις από ψυχική φτώχεια, δε
σου μάθαν ποτέ να επιβραβεύεις και νομίζεις πως αν εκθειάσεις κάτι ή κάποιον/α, πέφτεις εσύ σε κατώτερη μοίρα. Νομίζεις ότι τηρώντας σιωπή και επιδεικνύοντας αδιαφορία
τσακίζεις τον άλλον (ενώ, ουσιαστικά, τον ζηλεύεις), και ενώ ο άλλος χρειάζεται και τη βοήθειά σου γιά να πάει παρακάτω δε του τη δίνεις, περιμένοντας ότι θα σε παρακαλέσει. Τον κάνεις να πιστεύει ότι του κάνεις χάρη, γιά την οποία θέλεις και...προμήθεια...
Η ύψιστη ανοησία και ελαφρότητα.
Σας θυμίζουν κάτι όλ΄αυτά;

Θεούλη μου, γιατί λέω τέτοιες κουβέντες Άγιες μέρες που είναι;
Θου Κύριε...

Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου 2009



Γιά ακούστε αυτό το τραγούδι με τον Καζαντζίδη




και τώρα κάντε κλικ στο παρακάτω και όταν σας βγάλει στη σελίδα, πατείστε play

http://www.esnips.com/webfolder/31c58032-7e4e-4699-a67c-1d712ef83f96
Ο τίτλος είναι Lata Mangeshkar - Mother India - Duniya Mein Hum Aaye Hain.

Μήπως βρίσκετε κάποιες ομοιότητες;
Είναι μιά παλιά "αρπαχτή" του Γ. Λαύκα, από το φιλμ Mother India...
Μόνο που το πρωτότυπο είναι ένα πραγματικό μουσικό αριστούργημα.


Και μετά προκύπτει και η σπουδαία Ελένη Βιτάλη. Πάλι όμως το πρωτότυπο εξακολουθεί να υπερέχει




"ξεφλουδίζοντας" τραγούδια
__________________________
"To μπαγλαμαδάκι σπάσε" (1)
ή,
όταν το μαύρο ποτάμι του θυμού ξεχείλιζε...


"To μπαγλαμαδάκι σπάσε " του Α. Διαμαντίδη (Νταλγκά)(1932) 
δεν είναι μονάχα ένα εξαιρετικό τραγούδι. Είναι το μοναδικό (;) που έχει σα κεντρικό θέμα κάτι πολύ ευαίσθητο που, γιά ότι αφορά τουλάχιστο το ρεμπέτικο, δεν έχει ψαχτεί ακόμα. Εννοώ τις 
συγκρούσεις νέων ανδρών της μαγκιάς του ΄30, ανάμεσα στις δυό πιάτσες, τη Μικρασιάτικη - με προεξάρχον το προπύργιό τους της Κοκκινιάς και αυτή του κεντρικού Πειραιά, των γηγενών. Συγκρούσεις δυό διαφορετικών κόσμων, δυό αλλιώτικων νοοτροπιών.
Ξέρουμε ότι συγκρούσεις, σε διάφορα επίπεδα, αυτών των δύο κόσμων έγιναν πολλές. Προφανώς, η μία τουλάχιστο πλευρά, το ελληνικό κράτος, προσπαθούσε να τις σβήνει εν τη 
γεννέσει τους, γιά να μην απλωθεί το κακό. Υποθέτω πως, αν έμπαινε κανείς στη 
διαδικασία να ψάξει τον Τύπο της εποχής γιά να βρει συγκρούσεις, σα κι αυτή που περιγράφει το τραγούδι, μέσα στους καθημερινούς κύκλους της μαγκιάς, δε θά΄βρισκε και πολλά 
πράγματα γιατί δε θα αναφέρονταν η καταγωγή των εμπλεκομένων. Αν είναι έτζι, το 
τραγούδι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Να, οι στίχοι του:
Το μπαγλαμαδάκι πάψε, μάγκα μερακλή
γιατί βάρεσαν στη ζούλα* κάποιον χασικλή.

Ήτανε παιδί τζεμάλι*, φίνος στο λουλά
και τον εζηλεύαν όλοι μες στη γειτονιά.

Πέντε μαχαιριές του δώσαν λέει για μια Σμυρνιά
δυο νταήδες Πειραιώτες μες στην Κοκκινιά
και τον κάνανε μαντάρα οι ντερβίσηδες
και στην πιάτσα βγήκαν τώρα άλλοι ασίκηδες.

Απ’ τις μαχαιριές σα γιάνει, βλάμηδες θα ρθεί
να σας εύρει, βρε νταήδες, και να ξηγηθεί
τότε, ρε, θα δείτε, μάπες*, τι θα πει καρδιά
τίνος μάνα θε να κλάψει μες στην Κοκκινιά



*1   (εδώ) ύπουλα
*2   τζεμάλι ή τζιμάνι  = άνθρωπος έξυπνος και σωστός
*3   (υποτιμητικά) ανόητος, άνθρωπος που δεν αξίζει να τον πάρεις στα σοβαρά


Μα, μπορεί να πει κάποιος που δε καταλαβαίνει, ποιό είναι το ενδιαφέρον μιάς συνηθισμένης συμπλοκής, ανάμεσα σ΄ένα χασικλή και δυό νταήδες, που θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε και όποτεδήποτε;
Αυτό θα προσπαθήσω να προσεγγίσω στο παρακάτω post. Προς το παρόν, ακούστε το τραγούδι με τον Νταλγκά και ένα remake με τον πάρα πολύ ικανό Γιώργο Ζορμπά και μιά εξαιρετική σόλο κιθάρα. 







(συνεχίζεται)




"ξεφλουδίζοντας" τραγούδια (2)
_________________________

Oι προκαταλήψεις

Έχω πάντα επιφυλάξεις όταν ανασύρω κάποιο τραγούδι που οι στίχοι του αναφέρονται στις λέξεις χασίσι, χασικλής, λουλάδες κλπ. Είμαι εναντίον της γαργαλιστικής προβολής και λατρείας που υπάρχει γιά όλ΄αυτά τα τραγούδια, καταλαβαίνω όμως τους λόγους.

Διανύουμε σήμερα μιά εποχή όπου οι οποιεσδήποτε ναρκωτικές ουσίες πληθαίνουν ή αλλάζουν μορφές, σα τους χαμαιλέοντες. Πρόσφατο παράδειγμα, η αμερικάνικη εταιρία Redux Beverages που λάνσαρε το energy drink "Εnergy supplement" Cocaine που περιέχει 8 φορές περισσότερη καφεϊνη από τα ήδη κυκλοφορούντα αντίστοιχα και η ποσότητα δεν αναγράφεται πάνω στο μεταλλικό κουτί. 

Ας μη ξεχνάμε ότι η συνταγή της Coca Cola παραμένει ακόμα μυστική και κατατεθειμένη σε μιά τράπεζα της Atlanta, USA. Η Coca Cola προωτοπαράχθηκε το 1892 και  μόλις το 1929 αναγκάστηκε η εταιρία να αφαιρέσει την τελευταία ποσότητα κοκαϊνης που περιείχε η αρχική συνταγή. Ας θυμήσω ακόμα πως η κοκαϊνη χρησιμοποιούνταν γιά θεραπευτικούς σκοπούς. 

Ας μη ξεχνάμε ακόμα πόσοι άνθρωποι στέκονται σήμερα στα πόδια τους χάρη στα αντι-καταθλιπτικά χάπια που, ουσιαστικά, είναι ναρκωτικές ουσίες με, δήθεν, "θεραπευτικό" άλλοθι.

Θα δείτε ότι στο άμεσο μέλλον όλ΄αυτά θα πολλαπλασιαστούν, θα απομυθοποιηθούν ακόμα περισσότερο και θα είναι αυτονόητο ότι θα χρησιμοποιούνται διάφορες ουσίες και εμφυτευμένα chip γιά να μπορούν οι άνθρωποι να φέρνουν σε πέρας φυσιολογικές λειτουργίες. 
Θα με θυμηθείτε...

Μοιάζω, ίσως, σα να απολογούμαι και να προτάσσω προστατευτικές ασπίδες πριν μπω στο κύριο θέμα μου. Ένας σημερινός νέος δε μπαίνει καθόλου σε παρόμοιες διαδικασίες εξηγήσεων. Χρησιμοποιεί το χαρακτηρισμό "υποκριτές" ή, γεράσατε και δεν καταλαβαίνετε". Εγώ όμως νιώθω την ανάγκη να είμαι αναλυτικός και να βάζω τα πράγματα στη θέση τους.

Πίσω στο τραγούδι
επισημάνσεις

1.   Ο Α. Διαμαντίδης (Νταλγκάς) ή Χατζηαδαμαντίδης (1892-1945), γεννημένος στο Αρνούκοϊ, προάστειο της Κων/λης, διέγραψε μιά μεγάλη πορεία στην Ελλάδα σα τραγουδιστής, συνθέτης και μουσικός. Μόνο στη HMV χτύπησε παραπάνω από 400 δίσκους και μερικές εκατοντάδες ακόμα σε άλλες μεγάλες εταιρίες.
Η πράξη του να συνθέσει αυτό το τραγούδι και να γράψει τους στίχους δείχνει τη ζωντανή του κοινωνική ευαισθησία. Δείχνει ακόμα το θυμό του γιά το συγκεκριμένο γεγονός. Με τον υποτιμητικό χαρακτηρισμό "μάπες" αλλά και με το "τι θα πει καρδιά" προβάλλει την κοινωνική ανωτερότητα που νιώθαν οι Μικρασιάτες απέναντι στους γηγενείς Έλληνες

και

2. Ο τρόπος που, αστραπιαία, περιγράφει το κοινωνικό status του θύματος (Ήτανε παιδί τζεμάλι, φίνος στο λουλά και τον εζηλεύαν όλοι μες τη γειτονιά), προξενεί έκπληξη στον/στην ανίδεο/η ακροατή/τρια. Εκεί ανοίγει ένα μεγάλο κεφάλαιο, σχετικά με τις γνωστές μικροαστικές (και όχι μόνο) αντιλήψεις και προκαταλήψεις.

Ας ξαναθυμίσω πρώτα ότι, η χρήση του χασίς επιτρεπόταν στην Τουρκία και δεν αποτελούσε κοινωνικό όνειδος. Μιά απ΄τις κατηγορίες που εκτοξεύονταν ενάντια στους Μικρασιάτες ήταν ότι ήταν χασικλήδες και πως αυτοί ήταν οι κύριοι υπαίτιοι της διάδοσης των ναρκωτικών στην "υγιή Eλλάδα. Αφελείς ανοησίες και εθελοτυφλία. Πέρα απ΄τους αντικειμενικούς κοινωνικούς λόγους που οδηγούσαν/έσπρωχναν στην απόδραση, η άποψη πως αυτός/ή που χρησιμοποιεί χασίς είναι, από χέρι, άτομο του περιθωρίου, αδύναμο και "άχρηστο" είναι κωμικοτραγική. Απλά, αρνιόμαστε να δούμε την πραγματικότητα.

3. Δηλαδή, με τέτοιους χαρακτηρισμούς δίναν οι Μικρασιάτες εύσημα στους δικούς τους, μπορεί πάλι να σκεφτεί κανείς με αφέλεια. Όχι, βέβαια. Ξαναθυμίζω ότι η λέξη χασικλής δεν είχε τότε τη βεβαρυμένη στάμπα που έχει σήμερα και, όχι μόνο επειδή ήταν πολύ διαδομένο. Ακόμα, ότι και το χασίς είναι θέμα κουλτούρας και όχι αφηρημένης καθημερινής εξάρτησης, αλλά θέμα ξεκούρασης/χαλάρωσης απ΄τα βάσανα και έκστασης σε στιγμές γλεντιού. 

Το συγκεκριμένο τραγούδι στρέφονταν στη μάγκικη πιάτσα και είχε στηρικτικό χαρακτήρα. Δεν ήθελε ν΄αφήσει το ηθικό να πέσει εξαιτίας μιάς ήττας (μαχαιρώματος) ενός δικού τους.

4.  Μιά άλλη σημαντική λεπτομέρεια είναι, γιατί ονοματίζει τους δυό νταήδες Πειραιώτες σα ντερβίσηδες, όταν η λέξη χρησιμοποιούνταν με θετικό περιεχόμενο στη πιάτσα; Ακόμα, διαπιστώνοντας πικρά ότι, "στην πιάτσα βγήκαν τώρα άλλοι ασίκηδες", γιατί ξαναχρησιμοποιεί ένα ουσιαστικό με θετικό περιεχόμενο, ενώ πρόκειται γιά αντίπαλους; H απάντηση είναι πως  η πιάτσα χρησιμοποιούσε τη γλώσσα με χαλαρό τρόπο αναμεταξύ τους. Αυτό γίνεται ακόμα και σήμερα. Αν κάποιος ενοχλήσει με τη συμπεριφορά του μπορούμε να του πούμε, προειδοποιητικά ή και απειλητικά, "τί συμβαίνει, ρε φίλε;"

Το ίδιο κάνει ένας βαρύμαγκας στην ταινία του Jules Dassin "Ποτέ την Κυριακή" που βλέπετε στις πρώτες σκηνές του παρακάτω video. Πετάει το τσιγάρο του και λέει στον Dassin απειλητικά, "τί τρέχει, μωρ΄αδερφάκι;"


Ας μη πολυλογήσω άλλο και ας κλείσει εδώ αυτό το post.

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009

Γιατί ο τίτλος Thorax and Mind
και γιατί στα Αγγλικά;


Ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρεί αυτονόητο ότι παίρνει αποφάσεις με το μυαλό του.
Ο απλός άνθρωπος πιστεύει το ίδιο, αλλά προσθέτει, με τους δικούς του τρόπους, και τον παράγοντα της καρδιάς. Σα να υπάρχει εκεί ένα άλλο κέντρο αποφάσεων. Μπορεί ν΄ακούγεται απλοϊκό, ωστόσο κάνουμε διάφορα πράγματα που μιά  βαθύτερη φωνή προσπαθεί να μας αποτρέψει, κι όμως τα κάνουμε. Λογικά, η φωνή της αποτροπής έρχεται απ' το μυαλό και η άλλη απ΄την καρδιά. Ας μη μιλήσουμε γιά το γενικό παραλήρημα του έρωτα.
O Πλάτωνας και ο Σωκράτης ασχολήθηκαν πολύ με αυτό το θέμα, προσπαθώντας να διαγράψουν την ταυτότητα του ανθρώπου που θα λειτουργούσε μέσα σε μιά πολιτισμένη κοινωνία. Το πρόβλημα όμως δεν έχει λυθεί μέχρι σήμερα...  





Τα τελευταία χρόνια συζητιέται και γράφεται στα σοβαρά η υπόνοια ότι, ίσως, ο άνθρωπος μεταφέρει, από γεννησιμιού του, κάποια μορφή προ-συνείδησης, μιά σειρά προγραμματισμένων κανόνων.

Ο αγώνας ανάμεσα στην καρδιά και το κεφάλι είναι αδιάκοπος και γίνεται ακόμα εντονότερος, όσο περνούν τα χρόνια, γιατί η φωνή της καρδιάς είναι, κατά κανόνα, εχθρός της εξέλιξης. Αλλού ψάχνει, σε άλλα τοπία ευφορίας και ηδονής κι εκεί θέλει ν΄αρμενίζει.

Τα ρεμπέτικα και ιδιαίτερα τα μικρασιάτικα, είναι δημιουργήματα της καρδιάς και όχι του κεφαλιού...

Με τη συμβολική χρήση της λέξης "θώραξ" εννοώ το στέρνο, εκεί που λαμβάνονταν οι αποφάσεις των ομηρικών ηρώων. Πιό συγκεκριμένα, θέλω να δώσω, έμμεσα, ένα σήμα γιά το περιεχόμενο αυτού του
blog.

Διαλέγω το χώρο των θερμών συναισθημάτων της καρδιάς, του στέρνου, του θώρακα. Χρησιμοποιώ το μυαλό βάφοντάς το κόκκινο, με το χρώμα του αίματος που βράζει, ορίζοντας και τη στάση μου απέναντι στον κόσμο.



Χρησιμοποιώ Αγγλικά γιατί θέλω να με βρίσκουν οι μηχανές του Google, όταν κάποιος ξένος πληκτρολογεί τη λέξη rebetiko. O τίτλος  Thorax and Mind εκπέμπει ένα σήμα ότι, κάτι διαφορετικό συμβαίνει εδώ...


Γεωγραφικό στίγμα

Είναι της μοίρας μου γραφτό να μην ανήκω. Ήμουνα πάντα ενδιάμεσα σε καταστάσεις. Έτσι είναι και τα blogs αυτά. Έχουν δοσμένη την καρδιά τους στον εσωτερικό πυρήνα του ρεμπέτικου αλλά, δε συντάσσονται στη φάλαγγα που προχωράει με το ίδιο βήμα και φοράει "παρωπίδες". Είναι γρι-γρι μοναχικά που πλέουν χωρίς δοσμένη γραμμή, κοιτάζουν τα σύννεφα, το βυθό και αναπνέουν τον καθαρό αέρα του πέλαγου.
Πατούν με το ένα πόδι στη γοητεία της δεκαετίας του ΄30, είν΄επιφυλακτικά στο παρόν και ατενίζουν χωρίς φόβο το μέλλον. 

Σχόλιο της επόμενης μέρας...

Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2009

Ναζιάρα σε φωνάζουνε
Γκόγκου-Μπαγιαντέρα
τρ. Στράτος Παγιουμιτζής
Ένα πολύ όμορφο τραγούδι του Μπαγιαντέρα που οι "φανατικοί" και τετράγωνοι περί το ρεμπέτικο του προσάπτουν ότι "κανταδόριζε", ενώ έγραψε μερικά απ΄τα πιό όμορφα και  
γνήσια μαγκίτικα ρεμπέτικα.
δοκίμασέ το/try it

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2009



Αλκιβιάδης ο Μαύρος



Όταν ήμουν πολύ νέος δεν είχα στέκια όπως οι άλλοι της συνομοταξίας μου. Έτσι πέρασε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου, χωρίς. Πολύ πολύ αργότερα, βρήκα ένα δυό όπου πήγαινα σπάνια, αλλά μου κάθησαν στην καρδιά και με παρηγορούσαν. Το ένα ήταν ο "Μπαγασάκος" στην Καλλιδρομίου των Εξαρχείων και το δεύτερο, το "Νυχτερινό" στο Παγκράτι. Ήταν την εποχή που νομίζαμε ότι ο πολύς Σαντάμ Χουσεϊν είχε τα μέσα να πυρπολήσει όλη την οικουμένη (...). Πήγαινα λοιπόν στο "Νυχτερινό" στη χάση και στη φέξη, με τον πολύ γκαρδιακό φίλο μου Κ.Μ. Πηγαίναμε οι δυό μας, ακούγαμε και τραγουδούσαμε ρεμπέτικα, βγάζοντας ψηλές κορόνες και κάνοντας διφωνίες. 
Το μαγαζί ήταν μάλλον συμπαθητικό, έως αδιάφορο. Βρίσκαμε πάντα ένα τραπέζι μπροστά στο πάλκο και αφηνόμασταν χαλαροί στην έκσταση που δημιουργούσαν οι μουσικοί. Ήταν εκεί, το 1992, ο Βαγγέλης ο Κορακάκης, όταν τραγουδούσε σχεδόν μόνο ρεμπέτικα, η Αφεντούλα Ραζέλη, ο Στέλιος Φανός, χαμογελαστός και φευγάτος που έπαιζε ότι του ζητούσες, μιά δαιμονισμένη ρεμπέτικη κιθάρα, ο Σωτήρης Γεραλής, που έπαιζε όπως ο Βαγγέλης Παπάζογλου, νευρικά και με φίνα γεμίσματα που έδειχναν βαθιά γνώση και εξαιρετικό αυτί και στην άκρη άλλο ένα μπουζούκι, ο Αλκιβιάδης ο Μαύρος.

Θυμάμαι που μ΄άρεζε πολύ ο τρόπος που έπαιζε. Δε καταγίνονταν με δεξιοτεχνίες, έπαιζε με σίγουρες και αισθαντικές πενιές. Θυμάμαι το σοβαρό και φιλικό πρόσωπό του και ένα τραγούδι απ΄αυτά που δε παίζονται ποτέ, το "Ιπποδρόμιο" του Γ. Μητσάκη. Ήταν αλλιώτικος. Μού΄δινε την εντύπωση ότι ήταν και δεν ήταν παρών. Όταν έπαιζε όμως, έτσι πως τον μισόβλεπα με τα χαμηλά φώτα,

μιά μεγάλη πανσέληνος γλιστρούσε μες το μαγαζί.
Σηκωνόταν προς το ταβάνι, πήγαινε και στεκόταν
πίσω απ΄τον Σωτήρη και τον Άλκη και τους τσουρούφλιζε
τα μαλλιά. Ο Σωτήρης μάλλον δε την έβλεπε, γιατί είχε σχεδόν
συνέχεια κλειστά τα μάτια, ο Άλκιβιάδης ίσως...

Με ταξίδευαν αυτοί οι δυό, γιατί είμαι χειροπόδαρα δεμένος με τις πρώτες εκτελέσεις των παλιών. Δεν αντέχω τα επιπρόσθετα που βάζουν οι νέοι παίκτες. Πρόβλημα δικό μου είν΄αυτό. Και ο Αλκιβιάδης με το Σωτήρη μ΄έκαναν να νιώθω σα νά΄κουγα την πρώτη εκτέλεση. Δεν ήταν ότι αντέγραφαν κατά γράμμα τις πενιές, ήταν ο ρυθμός, το ύφος και η αίσθηση που βγάζαν. Γι αυτό και μού΄μειναν μες την καρδιά.

Ο Άλκης (όπως προτιμάω να τον λέω, γιατί έχει το ίδιο όνομα με τον πιό αγαπημένο μου φίλο που μου πέθανε), παίζει και τραγουδάει στο "Περιβόλι τ΄Ουρανού" και έχει το δικό του blog, το http://rembetikoidialogoigmail.blogspot.com



Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009



ΑΗΔΙΑ...
Η γενικότερη "αρθρογραφία" και "ειδησεογραφία" στον Τύπο γύρω από το ρεμπέτικο είναι, κατά κανόνα, έως αηδιαστική. Γράφεται από ανθρωπους που δε ξέρουν, που πιπιλίζουν μιά καραμέλα που δε τη γνώρισαν ποτέ, έξω απ΄το παραπλανητικο περιτύλιγμά της. Άτομα που κινούνται σε πυκνή ομίχλη ολοκληρωτικής ένδειας ιδεών, που έχουν κολλήσει σε 3-4 γνωστά ονόματα και επαναλαμβάνουν το ίδιο τροπάρι.


Τα δυό τελευταία "καυτά" νέα ήταν, το ντοκυμαντέρ που γυρίζεται από τον Ισραηλινό σκηνοθέτη Ρόι Σερ και χρηματοδοτεί, στο μεγαλύτερο ποσοστό η ΕΤ, και το πρόγραμμα γιά τη Μαρίκα Νίνου που προβλήθηκε από την ΕΤ1  στις 10 Δεκεμβρίου 2009.
Παραθέτω το σχετικό δημοσίευμα από τα ΝΕΑ, που περιέχει και τη... "συγκλονιστική" είδηση ότι η Μαρίκα Νίνου "θεωρείται από κάποιους ως η πρώτη τραγουδίστρια που σηκώθηκε από την καρέκλα και τραγούδησε όρθια (κατ΄ άλλους ήταν πρώτη η Λίτσα Χαρμαντά)". 
H Νίνου ή η Λίτσα Χαρμαντά; Ιδού η μεγάλη απορία...













ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΓΝΩΣΤΗ Η ΜΑΡΙΚΑ ΝΙΝΟΥ

Η ακροβάτισσα με τη λαϊκή φωνή

Του Δημήτρη Ν. Μανιάτη

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009
Η Μαρίκα Νίνου  με τον Βασίλη  Τσιτσάνη, το 1951,  την εποχή της  συνεργασίας τους  στου «Τζίμη του  Χοντρού» στην  Αχαρνών, με μία  από τις  αμερικάνικες  κούρσες του  βάρδου. Τότε  εμφανίστηκαν και  σε τρεις ταινίες:  «Αμάρτησα για το  παιδί μου»,  «Μεγάλοι  δρόμοι»,  «Πιάσαμε την  καλή»
Γεννήθηκε σε καράβι, υπήρξε ακροβάτισσα και ένα εμφυλιακό επεισόδιο με τη Σωτηρία Μπέλλου την «έδεσε» με τον Βασίλη Τσιτσάνη. Η Μαρίκα Νίνου, η τραγουδίστρια που πουλάει ακόμη περισσότερο από κάθε άλλη, παραμένει άγνωστη
Ήταν παράξενη. Και μοιραία. Διέγραψε μια σύντομη αλλά θριαμβευτική πορεία στο μεταπολεμικό λαϊκό τραγούδι. Η Μαρίκα Νίνου, που γεννήθηκε μέσα στη φωτιά του 1922, η ακροβάτισσα που έγινε η μούσα του Βασίλη Τσιτσάνη παραμένει η μεγάλη άγνωστη -κι ας είναι κάθε χρόνο πρώτη σε πωλήσεις τραγουδίστρια μαζί με τον Βασίλη Τσιτσάνη που είναι στην κορυφή.
Η Μαρίκα (το όνομά της, σύμφωνα με μία εκδοχή, της δόθηκε από θεία της, ηθοποιό, για να παραπέμπει στη μεγάλη θεατρίνα της εποχής Μαρίκα Κοτοπούλη), που είπε ανεπανάληπτα τα «Αγάπη που ΄γινες δίκοπο μαχαίρι», «Γεννήθηκα για να πονώ», «Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα», θεωρείται από κάποιους ως η πρώτη τραγουδίστρια που σηκώθηκε από την καρέκλα και τραγούδησε όρθια (κατ΄ άλλους ήταν πρώτη η Λίτσα Χαρμαντά).
Η πρώτη και σοβαρή δουλειά γι΄ αυτήν- είναι γεγονός. «Μου άρεσε πάντα, με συγκινούσε. Η φωνή της είχε παγκόσμιο βεληνεκές και ήταν μια μοιραία γυναίκα. Με τράβηξε η μικρή της διάρκεια και συνάμα το μεγάλο της μέγεθος», λέει στα «ΝΕΑ» η Δώρα Μασκλαβάνου, που σκηνοθέτησε επεισόδιο της εκπομπής «Παρασκήνιο» με θέμα τη μεγάλη ερμηνεύτρια. «Δεν είχα δει τίποτε έως τώρα γι΄ αυτήν και τη ζωή της», προσθέτει η ηθοποιός και σκηνοθέτις.
«Έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να καταλάβουμε και να οριστικοποιήσουμε την άποψη που κυριαρχούσε τότε στους μουσικόφιλους- αλλά σ΄ εμάς φαινόταν μπανάλ- ότι η Νίνου είναι η μεγαλύτερη ερμηνεύτρια του ελληνικού τραγουδιού», προσθέτει ο εκδότης του περιοδικού «Λαϊκό Τραγούδι», Γιώργος Κοντογιάννης. «Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να γίνονται σοβαρές προσπάθειες στον τομέα της έρευνας του ελληνικού τραγουδιού, απαλλαγμένες από τις προχειρότητες και τις αυθαιρεσίες που συναντάμε σε πονήματα της δικής μου γενιάς» συμπληρώνει ο ίδιος, μιλώντας για το ντοκιμαντέρ «Τι παράξενη κοπέλα είσ΄ εσύ» που προβάλλεται απόψε από την ΕΤ1.
ΙΝFΟ
Η ζωή της Μαρίκας Νίνου μέσα από ανέκδοτο υλικό (και βίντεο του Κώστα Χατζηδουλή) και μαρτυρίες (Γιάννης Σταματίου-Σπόρος, Ευαγγελία Μαργαρώνη) στην εκπομπή «Παρασκήνιο», σε παραγωγή Λάκη Παπαστάθη-Τάκη Χατζόπουλου, σκηνοθεσία Δώρας Μασκλαβάνου, από την ΕΤ1, απόψε στις 21.00.
Με μια ματιά


1922: Η (αρμενικής καταγωγής) Μαρίκα Νίνου γεννιέται πάνω στο καράβι«Ευαγγελίστρια» (από Σμύρνη προς Πειραιά), κατά την πιθανότερη εκδοχή 1947: Μαζί με τον δεύτερο άντρα της, Νίνο Νικολαΐδη, σχηματίζουν το καλλιτεχνικό ντουέτο «Ντούο Νίνο και μισό» 1948: Πρωτοεμφανίζεται στο κέντρο «Φλώριδα», με τον Στελλάκη Περπινιάδη. «Θα σου πω το μυστικό μου» και «Ώρες σε κρυφοκοιτάζω» είναι τα πρώτα τραγούδια που δισκογραφεί με τον Μανώλη Χιώτη 1955: Ερμηνεύει το «Αγάπη που ΄γινες δίκοπο μαχαίρι» του Μάνου Χατζιδάκι. Η Ιωάννα Γεωργακοπούλου ισχυρίζεται πως η μελωδία είναι κλεμμένη απ΄ το (δικό της, κατά την ίδια) «Τρελέ Τσιγγάνε», που φέρεται να της είχε χαρίσει ο Τσιτσάνης 1954: Όταν επιστρέφει από την Αμερική διαπιστώνεται πως πάσχει από καρκίνο των ωοθηκών. Επιστρέφει για θεραπείες 1956: Επιστρέφει. Στις 23 Φεβρουαρίου 1957, σε ηλικία 35 ετών, πεθαίνει 
Η μεγάλη άγνωστη μούσα του Τσιτσάνη

Πόσα δεν ξέρουμε για τη Μαρίκα Νίνου; Πολλά. Όπως ότι έψαλε από τα επτά της στην αρμένικη εκκλησία του Αγίου Ιακώβου στη Νίκαια στις ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας.
Ότι πρώτος την ανέδειξε ο Μανώλης Χιώτης και όχι ο Βασίλης Τσιτσάνης. Η Μαίρη Λίντα, από την άλλη, αναδείχτηκε από τον Βασίλη Τσιτσάνη και άφησε εποχή ως ντουέτο με τον Μανώλη Χιώτη!
Ότι απέκτησε έναν γιό (τον Οβανές Μεσροπιάν) με τον πρώτο της σύζυγο, του οποίου τα ίχνη έχουν χαθεί Κύκλοι των παλιών μουσικών περιγράφουν: Εν μέσω Εμφυλίου, μια παρέα από χίτες ζητάει από τη Σωτηρία Μπέλλου να πει το τραγούδι«Του αϊτού ο γιος» στο κέντρο του Τζίμη του Χοντρού. Εκείνη αρνείται, ακολουθείσυμπλοκή και αποχωρεί από το σχήμα Τσιτσάνη. Η Μαρίκα Νίνου καλείται να την αντικαταστήσει.










Ο Τσιτσάνης επισκέπτεται την άρρωστη Νίνου τα Χριστούγεννα του 1956. «Σαν άστρο εβασίλεψα», του λέει εκείνη. Δύο μήνες μετά εκείνη πεθαίνει και ο Τσιτσάνης γράφει ένα τραγούδι με βάση την παραπάνω φράση. Το 1961 η Καίτη Γκρέυ το ερμηνεύει με τίτλο «Θέλω να είναι Κυριακή». 

Το έτερο νέο είναι το ντοκυμαντέρ γιά τη Ρόζα Εσκενάζι.
Νομίζω πως οι φωτεινοί εγκέφαλοι της ΕΤ θα έκαναν μιά πολύ καλή διαφήμιση στο κρατικό κανάλι αν χρηματοδοτούσαν ένα αξιοπρεπή τάφο γιά το ένα από τα δύο Μεγάλα Αηδόνια του ρεμπέτικου (γιά το άλλο αηδόνι δε μιλάει κανείς. 
Εννοώ τη Μεγάλη Ρίτα Αμπατζή).





Δεν είμαι υπέρμαχος των τάφων και ιδιαίτερα των πολυτε
λών. Είμαι όμως εχθρός της λήθης και σιχαίνομαι την 
αχαριστία.
Διαβάστε το επόμενο post και θα καταλάβετε γιατί 
χρησιμοποίησα τη λέξη αηδία...